یک فرانکفورتی در برابر رژیم ملایان
فرانکفورتر نوی پرسه
مصاحبه: ۵ آگوست ۲۰۲۵، درج ۲۸ آگوست ۲۰۲۵
نوشته: سارا برنهارد
یک فرانکفورتی در برابر رژیم ملایان
رضا روچی (محمدی)بیش از چهار دهه است که در برابر حاکمان ایران مبارزه می‌کند
فرانکفورت - سه شنبه گذشته مذاکرات هسته‌ای با ایران ادامه یافت. سارا برنهارد، سردبیر، با رضا روچی، مسئول انجمن ایرانیان آلمانی در هسن، که ۳۶ سال است در فرانکفورت زندگی می‌کند، درباره اهمیت این موضوع برای فرانکفورت و همچنین تأثیر جنگ ۱۲ روزه بر ایرانیان و تبعیدیان ایرانی گفتگو کرد.
سؤال: آقای روچی، برخی معتقدند رژیم ایران پس از جنگ ۱۲ روزه در ماه ژوئن تضعیف شده است، در حالی‌که عده‌ای دیگر بر این باورند که قدرتمندتر از قبل ظاهر شده است. دیدگاه شما در این باره چیست؟
رژیم ملایان بیش از سی سال است که در میان مردم ایران هیچ پایگاهی ندارد و جنگ این واقعیت را آشکارتر کرده است. یکی از نشانه های بحران کنونی آن است که رژیم ناگهان به مفهوم هویت ملی ایرانیان متوسل شده، در حالی‌که پیش از جنگ، حتی واژه "ملت" نیز بار معنایی منفی داشت.
سئوال: اگر ملت برای رژیم اهمیتی ندارد، پس واقعاً چه چیزی برایش مهم است؟
ملایان هیچ مرزی را به رسمیت نمی‌شناسند. آنان بر این باورند که سراسر جهان از آنِ خداست و وظیفه شان آماده سازی آن از طریق احیای یک امپراتوری اسلامی است. برای رسیدن به این هدف، به موشک، بمب اتم و یک شبکه جهانی نیاز دارند. وقتی این واقعیت را درک کنیم، روشن می‌شود که تعامل دیپلماتیک با چنین رژیمی ممکن نیست.
سؤال: چگونه ممکن است که این رژیم تا امروز توانسته این همه مدت دوام بیاورد؟
در ظاهر، به نظر می‌رسد که رژیم مایل به گفتگو باشد و به همین دلیل اروپایی‌ها و ایالات متحده همواره سیاست مماشات را دنبال کرده‌اند. شعار این سیاست این بود: "تغییر از طریق تجارت". این رویکرد نه تنها ساده لوحانه، بلکه خطرناک بود، زیرا به رژیم فرصت داد نفوذ خود را در خاورمیانه گسترش دهد، شبکه‌های حمایتی جهانی ایجاد کند و برنامه موشکی و هسته‌ای خود را پیش ببرد. وقتی مذاکرات هسته‌ای اوایل سال ۲۰۰۴ آغاز شد، سطح غنی‌سازی اورانیوم در ایران سه درصد بود، امروز به ۶۰ درصد رسیده است. در عین حال، این سیاست پیام اشتباهی به مردم ایران فرستاد. در طول سال‌ها چندین قیام در ایران رخ داده است، اما هر بار رژیم از خارج حمایت دریافت کرده است. با این حال، اپوزیسیون ایران حتی پول یا سلاح نمی‌خواهد، تنها به رسمیت شناخته شدن و حمایت اخلاقی نیاز دارد، که خود سیلی محکمی به صورت رژیم خواهد بود. خوشبختانه اکنون همه احزاب آلمانی به اشتباه بودن سیاست مماشات اعتراف می‌کنند.
سؤال: آیا حمله اسرائیل که عملاً به سیاست مماشات پایان داد، اقدامی مثبت بود؟
نقطه عطف، حمله حماس در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ بود، زیرا جهان در آن زمان دید که رژیم ملایان واقعاً چقدر خطرناک است.
سؤال: آیا شما فکر می‌کنید که ایران پشت این حمله تروریستی بوده است؟
مدت کمی بعد از حمله، یکی از مقامات ارشد حماس نامه‌ای تشکرآمیز به رژیم ایران نوشت، زیرا بدون تأمین پول و سلاح از سوی ایران، این حمله امکان‌پذیر نبود. تا زمانی که سر مار در تهران کوبیده نشود، کل منطقه همچنان بی‌ثبات خواهد ماند، زیرا هرچه نا آرامی در منطقه بیشتر باشد، قدرت ایران نیز افزایش می‌یابد. با این حال، رژیم ایران در هفتم اکتبر اشتباه محاسباتی کرد: فکر می‌کرد می‌تواند دست بالا را داشته باشد، اما نتیجه عکس شد.
سؤال: اما مذاکرات هسته‌ای همچنان ادامه دارد. آیا این به معنای تغییر استراتژی رژیم است؟
درست است. اما اکنون، برای اولین بار از زمان خروج ایالات متحده از توافق هسته‌ای در سال ۲۰۱۸، سه کشور اروپایی آلمان، فرانسه و بریتانیا دوباره هشدار داده‌اند که اگر رژیم تا پایان هفته به شفافیت در ارائه برنامه هسته‌ای خود متعهد نشود، تحریم‌هایی اعمال خواهند کرد.
سؤال: وضعیت کنونی مردم ایران چگونه است؟
نارضایتی در تمام طبقات اجتماعی، هم از نظر سیاسی و هم اقتصادی، بسیار بالا است. به‌عنوان مثال، بازنشستگان و معلمان ماه‌هاست حقوقی دریافت نکرده‌اند. مردم با کمبود آب و قطعی برق دست و پنجه نرم می‌کنند و زندگی روزمره برای آنها به سختی ممکن است، و این در کشوری رخ می‌دهد که در واقع یکی از ثروتمندترین و مرفه‌ترین کشورهای جهان است. با این حال، مردم به رخ دادن تغییر بسیار امیدوارند. اما ماشین اعدام رژیم همچنان فعال است، چرا که این تنها ابزار باقیمانده برای ایجاد ترس و وحشت برای آن است. با توجه به اقدامات وحشیانه رژیم، می‌توان تصور کرد که تعداد واقعی اعدام ها به مراتب بیشتر است. این وضعیت به ویژه اعضای مجاهدین خلق را شدیداً تحت تأثیر قرار می‌دهد. مردم نگران هستند که قتل‌عامی مشابه سال ۱۹۸۸ دوباره رخ دهد، اما با این حال مرعوب نمی‌شوند. جالب این که علی خامنه‌ای، رهبر مذهبی کشور، نسبت به پیش از جنگ، به ندرت در ملأ عام ظاهر می‌شود، زیرا از ترس جان خود چنین کاری نمی‌کند.
(مجاهدین) گروهی از ایرانیان مخالف که حامیان زیادی در سراسر جهان دارند، اما منتقدان زیادی نیز دارند. (به کادر اطلاعات مراجعه کنید)
بر اساس گزارش مرکز اطلاعات مجازات اعدام، تعداد اعدام‌ها در چهار ماه اول سال ۲۰۲۵ نسبت به سال ۲۰۲۴، ۷۵ درصد افزایش یافته است. در پایان ماه ژوئیه، فولکر تورک، کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل، اعلام کرد که تاکنون دست‌کم ۶۱۲ نفر رسماً اعدام شده‌اند. نظر شما در این باره چیست؟
سؤال: در سال ۲۰۲۴، اداره فدرال مهاجرت و پناهندگان ۴۹ درصد از درخواست‌های پناهندگی ایرانیان را رد کرد. آیا این به این معناست که خطر واقعی برای مردم ایران بیش از حد بالا ارزیابی نشده است؟
من از آلمان به خاطر حمایتی که بسیاری از پناهندگان ایرانی به آن نیاز دارند، صمیمانه سپاسگزارم. با این حال، در دو دهه اخیر- و به ویژه از سال گذشته- مشاهده کرده‌ایم که رژیم، هواداران خود را به عنوان پناهنده به اروپا می‌فرستد تا قدرت و نفوذ خود را میان مهاجران گسترش دهد. این اقدام سوء استفاده گسترده‌ای از سیستم پناهندگی است و تشخیص دقیق اینکه چه کسی واقعاً به کدام گروه تعلق دارد، بسیار دشوار است.
سؤال: آیا چنین "پناهندگان قلابی" در فرانکفورت نیز حضور دارند؟
برای مثال، "مرکز فرهنگ اسلامی" در رودلهایم (غرب فرانکفورت)، که حدود یک سال پیش تعطیل شد، همیشه محل رفت و آمد و فعالیت عناصر حزب الله و حماس بود. اما حتی پس از آن، رژیم همچنان موفق شد موج همبستگی بین ایرانیان تبعیدی ساکن آلمان و فرانکفورت را پس از قیام های ۲۰۲۱/۲۲ تضعیف کند. من به مدت ۳۶ سال هست که در فرانکفورت زندگی می کنم، اما هرگز چیزی شبیه به آن ندیده بودم. اینها باندهای واقعی اراذل و اوباش بودند که واقعاً موفق به ایجاد اختلال در روند تظاهرات علیه رژیم ملایان شدند.
سؤال: آیا رژیم ایران خارج از جامعه مهاجران نیز نفوذ دارد؟
شبکه‌ای از به اصطلاح کارشناسان ایران در رسانه‌ها حضور پررنگ دارند، از جمله عدنان طباطبایی، مشاور سیاسی با روابط نزدیک با دولت ایران. آنها هنگام مصاحبه اینگونه وانمود می کنند که مخالف رژیم هستند، اما در عمل تلویحاً بیان می‌کنند که غرب باید بپذیرد که رژیم همچنان محکم در قدرت است و هیچ جایگزینی جز مذاکره وجود ندارد. این روایت، فرصت بیشتری برای رژیم فراهم می‌آورد.
سؤال: پس از ۳۶ سال مبارزه در تبعید، چگونه هرگز نا امید نشدید؟
ما مشاهده می‌کنیم که رژیم چگونه از این امتیاز سوءاستفاده می‌کند، ایدئولوژی خود را گسترش می‌دهد و مخالفانش را سرکوب می‌کند. این امر اهمیت طرح دیدگاه‌ها و شرکت در مباحث سیاسی را بیش از پیش برجسته می‌سازد.
رضا روچی (۶۲ ساله) ۳۶ سال است که در فرانکفورت زندگی می‌کند و خود را وقف مبارزه با رژیم ایران کرده است. او مسئول انجمن ایرانیان آلمانی در هسن است که نزدیک به ۱۰۰ عضو دارد و با مجاهدین خلق ایران، گروه مخالف، و بازوی سیاسی آن، شورای ملی مقاومت ایران، مرتبط است. این سازمان از یک ایران دموکراتیک که در آن دولت و دین از هم جدا باشند، حمایت می‌کند. تغییر سیستماتیک قرار است از طریق یک قیام مردمی حاصل شود، به همین دلیل است که مجاهدین خلق تا سال ۲۰۰۹ در فهرست تروریسم اروپا قرار داشت. هر دو گروه سابقه ای پرفراز و نشیب دارند: در سال ۲۰۰۲، شورای ملی مقاومت ایران برنامه هسته ای مخفی ایران را فاش کرد؛ از سوی دیگر، مجاهدین خلق به فرقه بودن متهم شده اند. از آن زمان تاکنون، بسیاری از ارزیابی های آنها درست بوده است.