رضا محمدی: مروری کوتاه بر تحولات ایران در سال ۲۰۲۴
تحولات داخلی و خارجی رژیم ایران در سال گذشته، به روشنی کاهش مشروعیت و حمایت مردمی، گسترش مشکلات اقتصادی و تاثیر مخرب این رژیم در منطقه را نشان داد. این روندها، همراه با تقویت موقعیت شورای ملی مقاومت ایران به عنوان یک آلترناتیو جدی و سازمان یافته در سطح جهانی، چشم انداز آینده این رژیم را به شدت مبهم و متزلزل کرده است.
تحولات داخلی و مشکلات اقتصادی
یکی از بزرگترین چالش‌های داخلی رژیم ایران، مشکلات اقتصادی فراگیر بود که تاثیر عمیقی بر زندگی مردم داشت.
ناترازی‌های اقتصادی، از جمله قطع مکرر برق، به عنوان نمادی آشکار از مدیریت ناکارآمد منابع انرژی، در کنار بحران‌هایی نظیر تورم افسارگسیخته، بیکاری گسترده و کاهش شدید ارزش پول ملی، شرایط زندگی میلیون‌ها نفر را به شدت دشوار کرده بود. این مشکلات اقتصادی که فشار غیرقابل تحملی بر مردم وارد آورده، موجی از نارضایتی عمومی را در سراسر کشور برانگیخته و موجب شده که خواسته ها برای تغییرات اساسی و رفع مشکلات روزافزون افزایش یابد.
این نارضایتی‌ها، که در قالب اعتراضات گسترده اقشار مختلف جامعه از جمله کارگران، بازنشستگان و دیگر گروه‌های اجتماعی بروز یافت، بیانگر بحرانی است که نه تنها معیشت روزمره مردم را تحت تاثیر قرار داده، بلکه پایه های مشروعیت رژیم را نیز به شدت متزلزل کرده است.
علاوه بر این، اعتراضات گسترده کارگران، بازنشستگان و دیگر اقشار جامعه در واکنش به مشکلات معیشتی و بی توجهی به حقوق اولیه آنان، جلوه‌ای آشکار از بحران مشروعیت رژیم در داخل کشور بود.
بازنشستگان بارها با حضور در خیابان‌ها، خواستار حقوقی عادلانه تر و بهبود شرایط معیشتی خود شده بودند. این قشر که از افزایش هزینه های زندگی و تاخیرهای طولانی در پرداخت مستمری خود رنج می برند، به نمادی از اعتراضات اجتماعی علیه نا کارآمدی و بی توجهی رژیم تبدیل شده‌اند.
از سوی دیگر، کارگران بسیاری از بخش‌های تولیدی و خدماتی، بویژه در صنایع حیاتی نظیر نفت و گاز، بارها در اعتراض به عدم پرداخت حقوق و شرایط کاری نامناسب دست به اعتصاب زده بودند. این اعتراضات که با برخوردهای امنیتی و سرکوب خشونت آمیز مواجه شده بودند، بطور قطع همچنان ادامه خواهند یافت، که بیانگر نارضایتی عمیق و گسترده مردم از سیاست‌های اقتصادی و اجتماعی رژیم هستند.
این وضعیت نشان دهنده بحرانی ساختاری در توانایی رژیم برای مدیریت مشکلات اقتصادی و اجتماعی کشور است، بحرانی که پایه‌های آن را بشدت متزلزل کرده است.
در روزهای پایانی سال، تجمع و اعتصاب کسبه بازار تهران در اعتراض به گرانی کمرشکن و افزایش بی رویه نرخ ارز، جلوه ای دیگر از نارضایتی عمومی نسبت به وضعیت وخیم اقتصادی کشور بود.
کسبه بازار، به عنوان یکی از اقشار تاثیرگذار در اقتصاد، با برپایی تجمعات اعتراضی و راهپیمایی‌ها، نارضایتی خود را از سیاست‌های اقتصادی ناکارآمد رژیم و فشارهای معیشتی ابراز کردند. این حرکت‌ها که در فضایی از خشم و ناامیدی نسبت به شرایط کنونی صورت گرفت، نمادی از اعتراضات فراگیر به بحران‌های اقتصادی و بی کفایتی رژیم آخوندی بود.
این اعتراضات، در کنار دیگر نارضایتی‌های عمومی، بر این واقعیت تاکید دارند که حل ریشه ای مشکلات اقتصادی کشور و رفع فشارهای روزافزون بر مردم، تنها از طریق تغییرات بنیادین و سرنگونی این رژیم فاسد و نامشروع امکان پذیر است.
فقدان مشروعیت و حمایت مردمی
مشارکت اندک مردم در انتخابات نمایشی مجلس و ریاست جمهوری، شعارهای ضد حکومتی در اعتراضات خیابانی، و کاهش شدید اعتماد عمومی به نهادهای دولتی، که نشان دهنده شکاف عمیق میان رژیم و مردم است، عدم مشروعیت رژیم ایران را بیش از هر زمان دیگری آشکار کرده است.
سرکوب گسترده زنان به بهانه عدم رعایت قوانین تحمیلی و ضد بشری حجاب، که موجب خشم عمومی شد، و تصویب قانون "عفاف و حجاب"، که اجرای آن به دلیل شرایط بحرانی جامعه متوقف گردید، نمادی از این بحران مشروعیت بود. رژیم، برای مهار نارضایتی‌ها، به سرکوب و خشونت متوسل شد، اما این اقدامات تنها بر تعمیق فاصله میان حکومت و مردم افزود.
اعدام‌های بی رویه و سابقه در سال ۲۰۲۴، که در دوران پزشکیان، رئیس جمهور ولی فقیه، به بیش از ۶۷۰ مورد رسید و شامل ۲۵ زن نیز بود، به یکی از تاریک ترین ابعاد این رژیم تبدیل شد. این اعدام ها، که بطور متوسط هر چهار ساعت یک نفر را شامل می شد، ایران را در صدر کشورهای دارای بالاترین آمار اعدام در جهان قرار داد.
گزارش هیات حقیقت یاب مستقل بین‌المللی در مارس ۲۰۲۴، به شتاب در روند قضایی منتهی به احکام اعدام و تاکید مقامات رژیم بر تسریع در اجرای این احکام اشاره و این روند را محکوم کرد. گزارش جاوید رحمان، گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد، در ژوئیه ۲۰۲۴، کشتار سی هزار زندانی سیاسی در سال ۱۳۶۷، که نود درصد آنان شامل اعضا و هوادران سازمان مجاهدین خلق ایران بودند را در یک سند رسمی بین المللی به عنوان "جنایت علیه بشریت" و "نسل‌کشی" به رسمیت شناخت.
همچنین، کارزار سه شنبه‌های "نه به اعدام" زندانیان سیاسی، که از آغاز سال ۲۰۲۴ شکل گرفت، توجه جهانیان را به نقض فاحش حقوق بشر در ایران جلب کرد. این رویدادها نه تنها مشروعیت داخلی رژیم را تضعیف کرد، بلکه فشارهای بین‌المللی را نیز به شکل چشمگیری افزایش داد و رژیم را بیش از پیش در انزوای جهانی قرار داد.
تصویب هفتاد و یکمین قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل متحد در محکومیت نقض گسترده و سیستماتیک حقوق بشر توسط رژیم حاکم بر ایران با ۸۰ رای مثبت در ۱۷ دسامبر ۲۰۲۴، یکی دیگر از مهم ترین تحولات سال بود که جنایات رژیم علیه مردم ایران را در انظار عمومی منعکس کرد. این قطعنامه نه تنها محکومیت جهانی رژیم را بدنبال داشت، بلکه فشارهای بین‌المللی بر آن را افزایش داد و بویژه بر مشروعیت رژیم در عرصه جهانی ضربه ای سنگین وارد ساخت.
سیاست خارجی و تحولات منطقه‌ای
در حوزه سیاست خارجی، رژیم ایران در سال ۲۰۲۴ با ضربات سنگینی مواجه شد.
رژیم ولایت فقیه، که از گروه‌های شبه نظامی مانند حوثی‌ها در یمن، حزب الله در لبنان و گروه‌های شبه نظامی در عراق و سوریه حمایت می کرد، نقش کلیدی در بی ثباتی منطقه ایفا کرده بود. اما این سیاست‌ها با عواقب جدی همراه شدند. این اقدامات نه تنها موجب تشدید تنش‌ها در منطقه شد، بلکه منابع مالی و انسانی کشور را هدر و نارضایتی داخلی را افزایش داد.
یکی از مهم ترین رویدادهای سال ۲۰۲۴، آشکار شدن نقش مستقیم رژیم ایران در حمله ۷ اکتبر ۲۰۲۳ حماس به اسرائیل بود. این حمله که منجر به کشته شدن ۱۲۰۰ نفر و گروگان گرفتن بیش از ۲۵۰ نفر شد، به اسرائیل بهانه ای داد تا حملات خود به غزه و جنوب لبنان را شدت بخشد و این مناطق را تقریبا با خاک یکسان کند. در همین راستا، کشته شدن رهبران نیابتی رژیم مانند اسماعیل هنیه در تهران، حسن نصرالله در لبنان و یحیی سنوار در غزه، به تضعیف شدید نیروهای نیابتی رژیم و نفوذ آن در منطقه منجر شد.
سقوط حکومت بشار اسد در سوریه یکی دیگر از تحولات کلیدی سال ۲۰۲۴ بود. این رویداد به معنای پایان نفوذ رژیم ایران در سوریه و اخراج نیروهای سپاه پاسداران از این کشور بود. نیروهای سپاه که تحت عنوان "مدافعان حرم" در سوریه مستقر شده بودند، از آغاز اعتراضات مردمی در سال ۲۰۱۱ نقش مؤثری در سرکوب مخالفان و ادامه جنایات رژیم اسد ایفا کرده بودند. با خروج این نیروها، محور مقاومت و گروه‌های نیابتی رژیم بشدت تضعیف شدند و اکنون با چالش‌های جدی برای بقا مواجه هستند.
تعطیلی مراکز اسلامی و فرهنگی وابسته به رژیم در آلمان نیز از دیگر تحولات مهم بود. از جمله این مراکز، مرکز اسلامی هامبورگ بود که به عنوان بازوی تبلیغاتی، جاسوسی و سیاسی رژیم فعالیت می کرد. همچنین، اعتراضات به اعدام جمشید شارمهد منجر به تعطیلی کنسولگری های ایران در فرانکفورت، مونیخ و هامبورگ شد. این کنسولگری‌ها عمدتا به عنوان مراکز جاسوسی و کنترل مخالفان سیاسی فعالیت می کردند. این اقدامات و موج اعتراضات بین‌المللی پس از اعدام شارمهد، فشار دیپلماتیک قابل توجهی بر رژیم وارد کرد.
در کنار این‌ها، دخالت مستقیم رژیم در جنگ روسیه علیه اوکراین از طریق ارسال پهپادها و موشک‌ها، موجب تشدید انزوای سیاسی ایران شد. این تحولات بخوبی نشان داد که سیاست‌های ماجراجویانه و مخرب رژیم در منطقه و جهان، نه تنها ناکارآمدی داخلی آن را تشدید کرده، بلکه عرصه بین‌المللی را نیز به میدان انتقاد و فشار علیه حکومت ایران تبدیل کرده است.
شدت گرفتن چالش ها بر سر پروژه هسته‌ای
یکی از محورهای اصلی سیاست خارجی رژیم ایران، ادامه پروژه هسته ای بود که با وجود تحریم‌های سنگین و مخالفت‌های بین‌المللی همچنان پیگیری می شود.
این پروژه نه تنها فشار اقتصادی بیشتری را بر مردم وارد کرده، بلکه موجب انزوای هرچه بیشتر ایران در سطح جهانی شده است.
با شکست سیاست مماشات در مذاکرات مربوط به برنامه هسته ای و نقض مکرر تعهدات رژیم تحت برجام، اوضاع به سمت تنش‌های بی سابقه ای پیش رفته است. رژیم با نصب سانتریفیوژهای پیشرفته، ذخایر اورانیوم غنی‌شده خود را به سطح ۶۰ درصد رسانده است که هیچ توجیه منطقی برای کاربرد صلح آمیز و غیرنظامی آن وجود ندارد. این اقدام ها موجب شده تا کشورهای طرف برجام لحن خود را نسبت به رژیم ایران بطور بی سابقه ای بشدت تند تر کنند.
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز اعلام کرد که برنامه هسته ای ایران اهدافی فراتر از استفاده صلح آمیز دارد. از جمله شواهد مهم، فعالیت سایت فردو که در تعهدات برجام نیامده و همچنین کشف ذرات اورانیوم در چهار مرکز هسته ای با کاربرد نظامی است. ابهام در خصوص محل انتقال این ذرات نیز به نگرانی‌ها افزوده است.
در همین راستا، شورای ناظر هسته ای سازمان ملل از مدیرکل آژانس خواسته است تا گزارشی جامع درباره موارد نقض تعهدات و سرپیچی رژیم تهیه کرده و تا بهار ۲۰۲۵ ارائه دهد. تهیه این گزارش پیش از انقضای قطعنامه ۲۲۳۱ در اکتبر ۲۰۲۵ و احتمال فعال سازی "مکانیسم ماشه" برای بازگرداندن شش قطعنامه پیشین شورای امنیت، تحت ماده ۴۱ یعنی فصل ۷ منشور، از اهمیت بسیاری برخوردار است.
در این شرایط، تقابل رژیم ایران با کشورهای ۵+۱ به مرحله ای حساس و تعیین کننده رسیده است. این کشورها بارها تاکید کرده‌اند که اجازه نخواهند داد رژیم ایران به سلاح هسته ای دست یابد و به هدف جلوگیری از آن در گام اول همچنان بر استفاده از راه حل‌های دیپلماتیک تمرکز خواهند کرد. با این حال، آنها عزم خود را برای بازگرداندن تمامی تحریم‌های لغو شده نشان داده‌اند.
این تحولات نشان می دهند که رژیم ایران در مواجهه با چالش‌های داخلی و خارجی، بیشتر از هر زمان دیگر در معرض فشارهای بین المللی و بحران‌های جدی قرار دارد.
اعتلای شورای ملی مقاومت ایران
در سال گذشته، شورای ملی مقاومت ایران بار دیگر به عنوان یک آلترناتیو جدی و سازمان یافته برای رژیم فعلی مطرح شد. این شورا با تدوین سیاست‌های منسجم و ارائه برنامه‌های دموکراتیک، از جمله برنامه ۱۰ ماده‌ای مریم رجوی برای آینده ایران آزاد، توانست توجه و حمایت گسترده ای از محافل بین المللی، سیاستمداران، روسای پیشین دولتها، نمایندگان مجلس و برندگان جایزه نوبل را جلب کند.
تلاش‌های دیپلماتیک این شورا در سال ۲۰۲۴، از جمله برگزاری جلسات متعدد در پارلمان اروپا با حضور خانم مریم رجوی، دیدار با شخصیت‌های سیاسی و برگزاری جلسات مهم در سنای آمریکا، همچنین حمایت از حقوق بشر و دموکراسی در ایران، این شورا را به یک نیروی تاثیرگذار برای انتقال قدرت و ایجاد حکومتی مبتنی بر دموکراسی و عدالت در سطح جهانی تبدیل کرده است.
شورای ملی مقاومت ایران به عنوان یک نیروی قوی و پیشرو در عرصه بین المللی، نشان داده است که در مواجهه با چالش‌های رژیم ایران، راه حل‌های موثر و ساختارمند برای آینده ای بهتر برای مردم ایران ارائه می‌دهد.
یکی از مهم ترین دستاوردهای این سال، پایان پروژه اپوزیسیون سازی توسط رژیم بود. تلاش‌های مذبوحانه رژیم برای معرفی اپوزیسیون دست نشانده، از جمله (بچه شاه) با اثبات دیپلماسی انقلابی و مستقل شورای ملی مقاومت ایران شکست خورد. این شکست برای رژیم، نشان داد که تنها یک مقاومت سازمان یافته و مستقل، بدون وابستگی به قدرت های خارجی و با اصول دموکراتیک، قادر به ایجاد تغییرات واقعی و پایدار در ایران است. این واقعیت، نه تنها مشروعیت شورای ملی مقاومت را تقویت کرد، بلکه نشان داد که تنها آلترناتیو واقعی برای رژیم حاکم، یک جنبش دموکراتیک و مستقل می باشد که از حمایت مردم ایران و جامعه جهانی برخوردار است.
رژیم تلاش کرده بود تا با معرفی نیروهای وابسته و دست نشانده، تصویر یک اپوزیسیون قوی و متحد را برای خود بسازد، اما از آنجا که این اپوزیسیون فاقد پشتوانه مردمی و برنامه های اصولی بود، نتوانست جلب توجه و حمایت گسترده ای کند. در مقابل، شورای ملی مقاومت ایران با برنامه های دموکراتیک و توانایی ایجاد اتحاد بین المللی، ثابت کرد که مسیر درست برای دستیابی به آزادی و دموکراسی در ایران، تنها از طریق یک اپوزیسیون واقعی، مستقل و متعهد به اصول انسانی و دموکراتیک می گذرد. این واقعیت نشان داد که رژیم نمی تواند با ترفندهای اپوزیسیون سازی خود، مانع از رشد و گسترش یک آلترناتیو واقعی و کارآمد شود. حمایت گسترده جهانی از شورای ملی مقاومت و برنامه‌های آن، راه را برای آینده ای بهتر و عاری از ظلم و فساد در ایران هموارتر کرده است.
سقوط بشار اسد در سوریه نیز نشان داد که رژیم‌های دیکتاتوری را نمی توان با شعارهای اصلاح طلبانه و خشونت پرهیز سرنگون کرد. این واقعه بوضوح نشان داد که تغییرات بنیادین در کشورهایی که تحت حاکمیت دیکتاتوری قرار دارند، تنها از طریق مقاومت واقعی و سازمان یافته ممکن است.
سرنگونی رژیم اسد، که از حمایت گسترده ایران بهره مند بود، به مردم ایران امید جدیدی برای سرنگونی رژیم خود داد و به آنها ثابت کرد که تنها با مقاومت منسجم و اتحاد مردمی، می توان به تغییرات واقعی دست یافت. این رویداد بویژه در سال ۲۰۲۴، زمانی که رژیم ایران تحت فشارهای داخلی و بین‌المللی قرار دارد، بر اهمیت و ضرورت مقاومت در برابر رژیم تاکید کرده و آن را به یک عامل تعیین کننده در روند تحولات آتی ایران تبدیل کرده است.
با توجه به بحران‌های داخلی و خارجی رژیم ایران، از مشکلات اقتصادی و نارضایتی گسترده مردمی گرفته تا نقش مخرب آن در منطقه و انزوای بین المللی، آینده این رژیم بیش از هر زمان دیگری متزلزل به نظر می رسد. در مقابل، شورای ملی مقاومت ایران با تقویت جایگاه خود به عنوان یک آلترناتیو دموکراتیک و سازمان یافته، امید تازه‌ای برای آینده ای بهتر در ایران ایجاد کرده است. این تحولات نشان می‌دهند که رژیم ایران در سال جدید نیز با چالش‌های بی‌سابقه ای روبرو خواهد بود و احتمال تغییرات بنیادین در ساختار قدرت کشور و سرنگونی آن، بیش از هر زمان دیگری به واقعیت نزدیک شده است. روندهای جاری و تحولات مهم، نشانه ای از تغییرات اساسی در ایران هستند که بویژه با ادامه حمایت‌های بین المللی از مقاومت ایران، ممکن است در سال‌های آینده به تحقق آرمان‌های مردم ایران منجر شود. این تحولات، علاوه بر ایجاد یک امید تازه در دل مردم ایران، نوید یک دوران جدید در تاریخ کشورمان را می دهند که در آن مردم ایران، با رهبری شایسته و یک مقاومت سازمان یافته، به آزادی، دموکراسی و عدالت دست خواهند یافت.
با تبریک آغاز سال ۲۰۲۵ میلادی به رهبری مقاومت، اشرفیان، اشرف نشانان، یاران و همسنگران آزادی خواه و تمامی هم میهنان عزیز، و به امید تحقق سرنگونی رژیم جنایتکار و ضد مردمی حاکم بر ایران، با پیشتازی مقاومت خونین، رهبری شایسته آن، و به دست توانای کانون‌های شورشی قهرمان.
پیروزی می آید با می توان و باید
رضا محمدی
۱۲ دی ۱۴۰۳
۱ ژانویه ۲۰۲۵