نگاه بي سابقه جيمز وب به قلب كهكشان مارپيچي فانتوم
تلسکوپ فضایی "جیمز وب" ناسا به تازگی تصاویری را از کهکشان مارپیچی "مسیه ۷۴"(M۷۴) که با نام کهکشان "فانتوم" نیز شناخته میشود، به اشتراک گذاشته است که ثابت میکند که چرا این تلسکوپ فضایی بهترین تلسکوپ فضایی ساخته شده توسط بشر تاکنون است.
این تصاویر توسط آژانس فضایی اروپا(ESA) به صورت عمومی به اشتراک گذاشته شده است.
عکاسی از کهکشان فانتوم
کهکشان فانتوم در فاصله ۳۲ میلیون سال نوری از زمین در صورت فلکی ماهی و رو به روی سیاره ما قرار دارد. این باعث میشود که مطالعه آن سادهتر باشد.
علاوه بر این، بازوهای فضایی این کهکشان نیز آن را به یک جرم جذاب برای مشاهده در آسمان تبدیل کرده است. کهکشانهای مارپیچی زیادی در آن منطقه از فضا وجود دارند.
آژانس فضایی اروپا در وبسایت خود نوشت: با این وجود، مارپیچهای آنها نسبتاً تکه تکه و از لحاظ ساختاری ناهموار و پاره پاره هستند. این در حالی است که در مقابل، بازوهای مارپیچی کهکشان فانتوم، برجسته و مشخص هستند و به آن لقب "مارپیچ طراحی مجلل" دادهاند.
تلسکوپ فضایی "هابل" نیز کهکشان فانتوم را با استفاده از حسگرهای خود که میتوانند طول موجهای فرابنفش و طیف مرئی را ثبت کنند و همچنین رصدخانههای زمینی مانند "آرایه بزرگ میلیمتری/زیر میلیمتری آتاکاما" و تلسکوپ ALMA به تصویر کشیدهاند.
"جیمز وب" چگونه کهکشان فانتوم را میبیند؟
تلسکوپ فضایی "جیمز وب"(JWST) اخیراً با استفاده از ابزار مادون قرمز میانی خود(MIRI) تصاویری از کهکشان فانتوم ثبت کرده است. با توجه به اطلاعات ناسا در مورد "جیمز وب"، ابزار MIRI محدوده طول موج پنج تا ۲۸ میکرون را پوشش میدهد و به دوربین نیز مجهز است. این قابلیت به این ابزار اجازه میدهد تا تصاویر پهنباند و میدان وسیعی از کهکشانهای دوردست، ستارههای تازه شکلگرفته و دنبالهدارهایی که به شکل کمنور قابل مشاهده هستند، ثبت کند.
این ابزار به دانشمندان اجازه میدهد تا رشتههای ظریف گاز و غبار موجود در بازوهای مارپیچی کهکشان را که از مرکز کهکشان به بیرون میروند، ببینند. در این تصویر نیز فقدان گاز در منطقه هستهای قابل مشاهده است که نمای نامعلومی از خوشه هستهای ستارهای را ارائه میدهد.
تصاویری که قبلاً از کهکشان فانتوم توسط تلسکوپ فضایی "هابل" گرفته شده است، مناطق پرنور شکلگیری ستارگان را نشان میدهد که "مناطق HII" نامیده میشوند. محققان آژانس فضایی اروپا دادههای "جیمز وب" را روی این تصاویر قرار دادند تا تصاویر جدیدی از این کهکشان دریافت کنند.
آژانس فضایی اروپا در وبسایت خود اعلام کرد که اطلاعات جدید مشابهی از "جیمز وب" به اخترشناسان کمک میکند تا نواحی شروع شکلگیری را در دیگر کهکشانها مشخص کنند، جرم و سن خوشههای ستارهای را اندازهگیری کنند و در مورد غبار در حال حرکت در فضا اطلاعات بیشتری کسب کنند.
نام گذاری سیارک «تفرشی» با الهام از نام عکاس و «ستارهشناس» ایرانی
بابک امین تفرشی
اتحادیه بینالمللی نجوم (IAU) سیارکی را که با شماره ۲۷۶۱۶۳ شناخته شده، با الهام از نام خانوادگی ستارهشناس آماتور ایرانی، «تفرشی» نامگذاری کرد.
این سیارک در سال ۲۰۰۹ و بر اساس مشاهده تصاویر آرشیوی تهیه شده رصدخانه پالومار در سال ۲۰۰۲ از سوی استفان کورتی کشف شد.
بابک امین تفرشی (زاده ۱۳۵۷ در تهران) عکاس، روزنامهنگار و ستارهشناس آماتور ایرانی الاصل است که در سال ۲۰۰۹ برای عکاسی علمی و بنیانگذاری پروژه جهان در شب به منظور حفظ آسمان شب از آلودگی نوری به طور مشترک با «کارولین پورکو» برنده جایزه «لنارت نیلسون» شد.
آقای تفرشی که سالهای اخیر در بوستون ایالات متحده سکونت دارد، با انتشار پستی در صفحه اینستاگرام خود، از این که نام خانوادگی او بر روی سیارکی گذاشته شده که هیچ خطری برای نزدیک شدن به زمین ندارد، ابراز خرسندی کرد.
سیارک تفرشی هر ۵.۱ سال یک بار به دور خورشید میچرخد و قطر آن حدود هزار و ۹۰۰ متر است. در حال حاضر، این سیارک در صورت فلکی قوس در حال حرکت است. با توجه به موقعیت فعلی آن نسبت به خورشید و زمین، با تلسکوپهای متوسط و با استفاده از دوربینهای CCD قابل رصد است.
چند عکس از پروژه جهان در شب بابک تفرشی